Papilio demoleus / Lime Swallowtail / Nusaybin Güzeli  (Linnaeus, 1758)

Üst Familya : Papilionoidea          

Familya : PAPILIONIDAE

Alt Familya : Papilioninae

Kabile : Papilionini

Cins : Papilio

Tür (Bilimsel Adı) : demoleus

Sistematikçi / Taksonomist : Linnaeus, 1758

İngilizce Adı : Lime Swallowtail

Türkçe Adı : Nusaybin Güzeli

Açıklama : Kırlangıçkuyruk ailesine ait büyük, göçmen bir kelebek türümüzdür. Kanat genişliği 80-100 mm. arasında değişmektedir. “Limon Kelebeği” olarak da bilinmektedir. Diğer kırlangıç kuyruk kelebeklerinin aksine belirgin bir kuyruğu yoktur. Türkiye’de ilk kez Mardin’in Nusaybin ilçesinde görüldüğünden Nusaybin Güzeli ismi verilmiştir. Yıl içinde nisan ayından kasım ayına kadar birden fazla nesil olarak uçtukları bilinmektedir.

Kıbrıs’ta ilk kez 11.08.2021 tarihinde Akdoğan’da (Lysi) Feriha Bağlar tarafından görüntülenmiş ve Hasan Bağlar tarafından kayıtlara geçirilmiştir. Kıbrıs’a Suriye üzerinden göç yolu ile geldiği ispatlanan Nusaybin Güzeli’nin, yapılan gözlem ve kayıtlar 2011 yılının kış ayını başarılı bir şekilde atlattığı ve Kıbrıs’ta yayılmaya (çoğalmaya) devam ettiğini göstermektedir. Ayrıca bu gözlem ve kayıtlar Nusaybin Güzeli’nin beslenme ve üreme davranışları hakkında bilgiler edinilmesine, yayılma alanlarının tespit edilmesine ve Kıbrıs'ta başarılı bir şekilde yaşam döngüsünü tamamlayabildiğinin bilinmesine katkılar yapmıştır. Tür ile ilgili gözlemler ve çalışmalar devam etmektedir.

Nusaybin Güzeli’nin kanatları büyük sarı işaretlerle kaplı ve siyahtır. Ana işaretler ön kanadın tepesinden (apeks) araka kanadın sonuna kadar uzanan düzensiz  kırıklar oluşturmaktadır. Başka bir deyişle kelebeğin kanatlarının zemin rengi siyahtır ve bir dizi düzensiz sarı noktalarla kaplıdır. Arka kanadın burulma açısında içinde mavi göze benzeyen kırmızı renkte tornal benekler bulunmaktadır. Bu tornal benekler cinsiyet tanımında önemli bir rol oynamaktadır. Dişi bireylerde bulunan  tornal benek erkek bireye göre daha büyük bir siyah dairesel bir alan içermektedir.

Hayatta kalma becerileri yüksek olan Nusaybin Güzeli kelebeğinin şehir içlerindeki doğal yaşama kolayca adapte olduğu bilinmektedir. Konukçu bitkisinin narenciye bitkilerinin oluşu (portakal, limon, mandarin vs.) bu durumun oluşmasına yardımcı olmaktadır.

Vinca rosea (Cezayir Menekşesi), Bougainvillae spectabilis (Begonvil), Lantana camara (Ağaç Minesi), Plumbago auriculata (Mavi Yasemin) ve Ziniia (Zinya) türünden  bitkilerinin çiçeklerinden sıkça beslendikleri gözlemlenmektedir. Erkek bireyler mineral toplamak için su kenarlarını veya çamurlu alanları sıkça ziyaret etmektedir. Yoğun, nemli ormanlar ve aşırı ıslak alanlardan kaçınırlar.

Yayılma Alanı – (Küresel): Sudi Arabistan, İran ve Ortadoğu’dan Hindistan, Nepal, Güney Çin, Tayvan ve Japonya’ya kadar uzanan Güney Asya’nın tropikal ve subtropikal bölgelerinde bulunur. Bunun yanında Malezya, Endonezya ve Avusturalya’da bulunmaktadır.

Yayılma Alanı – (Türkiye)  : Doğu Akdeniz ve Güney Doğu Anadolu

Yayılma Alanı – (Kıbrıs) : Orta Mesarya

Konukçu Bitkiler : Citrus sp. ve Rutaceae sp. Familyasına ait bitkiler. (Psoralea cinerea, Psoralea patens, Psoralea pinnata, Psoralea tenax, Citrus limon, Citrus reticulata (mandalin), Citrus aurantium, Microcitrus australis.)

Habitat : Çeşitli habitatlara uyum sağlayabilir. Savanlar, nadas alanlar, bahçeler ve yaprak dökmeyen ormanlarda bulunur. Dere ve nehir yataklarında sıkça görülürler.

Yükselti (Elevation): 

Kanat Açıklığı  : 80-100 mm.

Uçuş Periyodu : Nisan ayından Kasım ayına kadar uçarlar.